Οι φωτιές του Αη Γιάννη ανάβουν σημερα στο Δρυμό Θεσσαλονίκης

Tου Πασχάλη Μητρακούδη
Ένα πανάρχαιο έθιμο πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 23 Ιουνίου στο Δρυμό. Ο «Παρακαμνιός» ή αλλιώς οι φωτιές του Αη Γιαννη θα ανάψουν και φέτος στους μαχαλάδες του Δρυμού.
Σύμφωνα με το έθιμο, σε κάθε γειτονιά του Δρυμού ανάβουν φωτιές την παραμονή της Γέννησης του Ιωάννη του Πρόδρομου. Από νωρίς το απόγευμα γίνεται η προετοιμασία του «Παρακαμνιού», με τα παιδιά από κάθε γειτονιά να επιδίδονται στο μάζεμα κάθε είδους ξύλου που προορίζεται για κάψιμο. Αφού μαζευτούν ξύλα και προσανάμματα, ανάβει η φωτιά. Τα σπίρτα τα έφερνε συνήθως η μεγαλύτερη σε ηλικία γιαγιά της γειτονιάς και έπρεπε να είναι αυτά που χρησιμοποιούνται για να ανάβει το καντήλι στο εικονοστάσι. Τη φωτιά άναβε ένα μικρό κοριτσάκι, όχι σε οπ! οιοδήποτε σημείο, αλλά σε σταυροδρόμι και γενικότερα σε μέρος με ανοιχτωσιά, ώστε να σκορπίσει μακριά τη λάμψη της η φωτιά για να τη δουν και να τη θαυμάσουν και τα γειτονικά χωριά. Τα ξέρα ξύλα γρήγορα έπαιρναν φωτιά και οι φλόγες πολλές φορές ξεπερνούσαν σε μήκος τις σκεπές των παλιών χαμηλών σπιτιών του Δρυμού. Μόλις γίνονταν αντιληπτό από τους κατοίκους του ενός μαχαλά ότι η φωτιά ενός άλλου μαχαλά ξεπερνούσε σε ύψος τη δική τους, γρήγορα φούντωναν τη φωτιά με επιπλέον ξύλα προκειμένου να τους ξεπεράσουν. Είχαν βλέπετε και οι γειτον! ιές τις κόντρες τους.
Μόλις η φωτιά καταλάγιαζε, άρχιζε η αναβίωση του εθίμου. Παιδιά, νέοι και γυναίκες, φορώντας στεφάνια από λυγιά στο κεφάλι τους, κάνουν το σταυρό τους και πηδούν πάνω από τον «Παρακαμνιό» τρεις φορές, ένας αριθμός που είναι συμβολικός και άμεσα συνδεδεμένος με την παράδοση και τη θρησκεία μας.
Πρώτα τη φωτιά την πηδούν φυσικά οι πιο τολμηροί μέχρι να κατακαθίσει η φλόγα και ακολουθούν οι υπόλοιποι. Οι φωνές, τα γέλια, τ' αστεία, το τρίξιμο απ' τα ξύλα που καίγονταν, οι καπνοί, οι σκόνες και οι λάμψεις ολοκλήρωναν τη μεγαλοπρέπεια του «Παρακαμνιού».
Μόλις πηδούσε κάποιος τον «Παρακαμνιό» τίναζε τα ρούχα του τρεις φορές πάνω στη φωτιά, για να φύγουν οι ψύλλοι, λέγοντας: "Όξου (απ' το σπίτι εννοείται) ψύλλοι κι κουργοί, μέσα νήλιους κι χαρά". Όμως, πέραν αυτού του πρακτικού θέματος (ψύλλοι) που υπήρχε έντονα παλιότερα, η φωτιά έχει συμβολικό χαρακτήρα και εκφράζει τον εξαγνισμό της ψυχής, την κάθαρση, και την αλλαγή από το χειμερινό ηλιοστάσιο στο θερινό, που σηματοδοτεί το κλείσιμο ενός κύκλου και την έναρξη του επόμενου. Γι’ αυτό και στη φωτιά ρίχνονται και διάφορα άλλα πράγματα Ï! �ου μας συνδέουν με τον προηγούμενο κύκλο, όπως το λουλουδένιο στεφάνι του Μάη και το βραχιόλι του Μάρτη. Συνδυάζεται βέβαια και με την ελληνική αρχοντιά, αφού οι νέοι πηδώντας τη φωτιά προβάλλουν την παλικαριά τους.
Οταν όλοι πλέον πηδούσαν τον «Παρακαμνιό», αποσύρονταν οι μεγάλοι στα σπίτια τους ικανοποιημένοι, αφού φρόντιζαν να σβήσουν καλά τις φωτιές, κι έδιναν ο ένας στον άλλον την ευχή «Κι τ' χρόν'». Οι νέοι όμως, για να κάμουν όπως λέμε το κομμάτι τους, πήγαιναν να πηδήσουν κι άλλους «Παρακαμνιούς», όπου είχε κορίτσια που τους ενδιέφεραν.
Τα τελευταία χρόνια ο Πολιτιστικός Σύλλογος Δρυμού αναβιώνει το έθιμο του «Παρακαμνιού» αναδεικνύοντας το έθιμο σε ένα σπουδαίο πολιτιστικό γεγονός, μαζί με ένα πλούσιο πρόγραμμα πολιτιστικών εκδηλώσεων. Συγκεκριμένα, την Παρασκευή θα υπάρχει παραδοσιακό γλέντι, ενώ το Σαββατοκύριακο χορευτικά συγκροτήματα στο ανοιχτό θεάτρο «Τσούκες» Δρυμού.
Φυσικά, όπως κάθε έθιμο έτσι και ο «Παρακαμνιός» έχει ατονήσει με την πάροδο του χρόνου. Η συνοχή της παλιάς γειτονιάς δεν υπάρχει πια και η έννοια του κοινού έχει σχεδόν εξαλειφθεί στις μέρες μας. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ακόμη γειτονιές που αναβιώνουν το έθιμο στο Δρυμό, αν και έχει χάσει την παλιά του αίγλη.

http://www.lagadas.net/

Πηγή: http://tro-ma-ktiko.blogspot.com

0 comments:

Δημοσίευση σχολίου

+